BHP ponad wszystko - bezpieczna praca laserem rotacyjnym

Już w "Gwiezdnych wojnach" można było zauważyć śmiercionośną moc laserowego miecza rycerzy Jedi. Może światło w niwelatorach laserowych nie jest tak groźne, jednak podczas pomiarów warto stosować się do podstawowych zasad bezpieczeństwa.

Od kiedy techniki laserowe stały się dostępne dla zwykłego zjadacza chleba i przywędrowały od zaawansowanych technologii wojskowych do zwykłego długopisu ze wskaźnikiem świetlnym, bezpieczeństwem użytkowników laserów zainteresowały się odpowiednie instytucje administracyjne.

W Polsce kwestie bezpieczeństwa pracy urządzeniami laserowymi o małej mocy reguluje Polska Norma PN-EN 60825-1:2005 (Bezpieczeństwo urządzeń laserowych - Część 1: Klasyfikacja sprzętu, wymagania i przewodnik użytkownika). Ponieważ promieniowanie laserowe o tej samej mocy, lecz o różnych długościach fal może wywołać różne skutki podczas oddziaływania na nasze ciało (np. na oczy), lasery podzielono na 7 klas bezpieczeństwa.

Klasa 1 - laser o bardzo małej mocy, całkowicie bezpieczny, emituje promieniowanie z zakresu 302,5-4000 nm, moc laserów widzialnych (400-700 nm), pracujących w sposób ciągły, nie może przekraczać 0,39 mW.

Klasa 1M - laser emitujący promieniowanie w zakresie długości fal 302,5-4000 nm, które są bezpieczne w normalnych warunkach pracy, może być niebezpieczny podczas patrzenia w wiązkę przez przyrządy optyczne.

Klasa 2 - laser o małej mocy, emituje promieniowanie widzialne w zakresie 400-700 nm, moc lasera pracującego w sposób ciągły nie przekracza 1 mW, lasery te nie są całkowicie bezpieczne, ale oczy chronione są poprzez instynktowne reakcje obronne (odruch mrugania).
Taką, lub bardzo podobną, naklejkę lub nadruk muszą posiadać wszystkie urządzenia laserowe o klasie bezpieczeństwa równej bądź wyższej 2.

Klasa 2M - laser emitujący promieniowanie w zakresie długości fal 400-700 nm, ochrona oka jest zapewniona w sposób naturalny przez instynktowne reakcje obronne, może być niebezpieczny podczas patrzenia w wiązkę przez przyrządy optyczne.

Klasa 3R - laser o długościach fali 302,5-106 nm, w pracy ciągłej moc wyjściowa promieniowania nie może przekraczać 5 mW, patrzenie w wiązkę przez przyrządy optyczne może być niebezpieczne, dla lasera emitującego promieniowanie widzialne w zakresie 400-700 nm oczy chronione są poprzez instynktowne reakcje obronne (odruch mrugania).

Klasa 3B - laser o długościach fali od 180-106 nm, moc promieniowania nie przekracza 0,5 W, bezpośrednie patrzenie w wiązkę jest zawsze niebezpieczne, patrzenie na wiązkę niezogniskowaną odbitą od powierzchni rozpraszającej jest bezpieczne pod warunkiem, że odległość, z jakiej patrzymy nie jest mniejsza niż 13 cm i czas patrzenia nie przekracza 10 s.

Klasa 4 - najbardziej niebezpieczny, jego użytkowanie jest związane z wieloma uwarunkowaniami opisanymi szczegółowo w normie PN-EN 60825-1:2005, zagrożenie może stanowić również promieniowanie odbite i rozproszone, może powodować uszkodzenie skóry oraz stwarza zagrożenie pożarem.

Na rynku sprzętu pomiarowego są niwelatory obrotowe o bardzo różnej specyfikacji mocy laserów i klasie bezpieczeństwa (od klasy 1 do 3). Warto więc przed rozpoczęciem pracy spojrzeć w specyfikację produktu i zapoznać się z parametrami źródła światła lasera rotacyjnego. Ochroni nas to przed ewentualnymi obrażeniami ciała, głównie oczu.

Należy także pamiętać, że czerwone okulary obserwacyjne, będące często wyposażeniem zestawów niwelacyjnych, nie chronią oczu przed działaniem lasera. Pełnią one wyłącznie funkcję wzmacniania widoczności wiązki światła.

Więcej o praktycznym wykorzystaniu sprzętu na www.blog.mierzymy.pl. Zapraszamy!

Czytaj dalej... Niwelatory obrotowe - wirujące światło