Polowa rektyfikacja niwelatora optycznego, cz. III

Sprawdzenie poprawności pracy kompensatora.

Brzęczy, stuka, puka... Jest duża szansa na to, że kompensator w niwelatorze ma się całkiem dobrze. Bo właśnie pierwszy test polowy tego podzespołu polega na delikatnym potrząśnięciu instrumentem lub puknięciu w jego obudowę. Jeśli słyszymy wyraźne brzęknięcie, a dodatkowo podczas obserwacji przez okular siatki celowniczej ulega ona drganiom, to kompensator najprawdopodobniej działa poprawnie. Gdyby w trakcie tej próby krzyż kresek nie drgał, może to oznaczać, że wahadło zawiesiło się lub mechanizm jest uszkodzony poważniej. Wtedy, niestety, czeka nas wizyta w serwisie i dalszej procedury rektyfikacji polowej nie warto przeprowadzać.

Jeśli jednak stwierdzimy, że kompensator jest sprawny, to drugi test tego elementu polega na sprawdzeniu zakresu działania.

1. Mocujemy instrument na statywie i w odległości 30-50 m ustawiamy pionowo, stabilnie łatę niwelacyjną.
2. Poziomujemy instrument i wykonujemy odczyt O1.
3. Wychylamy pęcherzyka libelli sferycznej do czterech skrajnych położeń i za każdym razem wykonujemy odczyty O2, O3, O4, i O5 z łaty.
4. Jeśli wszystkie odczyty O1-O5 nie różnią się od siebie więcej niż 1 mm (błąd odczytu), oznacza to, że kompensatora działa poprawnie w całym sowim zakresie.